Köpeklerin Evcilleşmesi
Köpeklerin Evcilleşmesi
Hayvanlarınkendi doğasından oldukça farklı şeklide ve insanın arzu ettiğiboyutlarda, yeni bir davranış yapısı kazanması olarak tarifedebileceğimiz evcilleşmede binlerce yıl süren bir seleksiyon sözkonusu olmuştur.
Son araştırmalara göre köpek, insanın en eskiev hayvanıdır. Köpekler, ilk olarak, Avrupa ve Yakın Doğu'da, dahasonra Amerika'da evcilleştirilmiştir. Bonn yakınlarındaki Oberkasselkasabasında bulunan bir köpeğin çene kemiği üzerinde yapılanincelemelerle, ilk evcil köpeğin ortalama 14.000 sene evvel yaşadığıanlaşılmıştır. Böylece insanın en eski ev hayvanının köpek olduğuortaya konmuştur. Bazı kaynaklara göre kurtların evcilleşmeye başlamasıİsrail'de M.Ö. 12.000 - 10.000, Anadolu'da ise 7000 yılarınauzanmaktadır.
Evcilleştirme büyük ihtimalle farklı zaman vemekanlarda gerçekleşmiştir. Böylece farklı köpek ırkları oluşmuş vebunlar arasında, insanın işine en çok yarayan köpekler tutulup,diğerleri üretim dışı bırakılmıştır. Kurttan köpeğe geçiş, yineevcilleşmenin ve insanlarla birlikte yaşamanın sonucu olarak ortayaçıkan ve binlerce yıldır süregelen bir olaydır. Bu zaman içindehayvanlar psikogenetik ve hatta anatomik olarak da değişikliklereuğramışlardır. Kurda ait davranışların, köpekte % 50 oranında değiştiğiiddia edilmektedir.
Geriye kalan % 50 oranındaki ortak davranışbiçimleri, çok uzun zamandan beri kurtlardan çok uzak yaşamasına rağmenmevcuttur. Yani köpek, halen kurtlara ait içgüdüler taşımaktadır. Buiçgüdüler, köpeğin avlanması, kilometrelerce gezmesi, alan koruması,gıdasını seçmesi ve çiftleşmesi için programlanmıştır. Bu içgüdüleritatmin etme imkanı bulamayan köpeğin, bize belli etmese de stres içindeolması kaçınılmazdır.
Evcilleşmenin temelinde, içgüdülerikontrol edebilme yeteneği vardır. Bir canlı (insan dahil) içgüdülerinine denli kontrol edebiliyorsa, o kadar evcildir. Beynin prefrontal (önalın) bölgesi bu yetenekten sorumludur ve bu bölge bakımından engelişmiş canlı, insandır. Köpekte de insan kadar olmasa da, bu bölgeoldukça gelişmiştir. Kediyle kıyaslanacak olursa, bu gelişim, köpektedaha fazladır. Maymunda ise, bu bölge köpeğinkinden daha büyüktür,ancak büyüklük tek başına yetmemekte, bu alanın kullanılma oranı daönem taşımaktadır. Bu alan kullanıldıkça sinir hücreleri arasındabağlantılar gelişmekte ve kontrol yeteneği artmaktadır. Bu bakımdanköpeklerin, içgüdülerine daha hakim hayvanlar olduğu söylenebilir.Zaten maymunun evcil olmadığın herkes bilir. Kavram kargaşası olmasındiye açıklamakta yarar var; maymun gibi, insanla anlaşan her hayvanevcil değildir, bunlar ehlileştirilmiş olan, yabani hayvanlardır.Evcilleştirme ile ehlileştirme farklı kavramlardır. Evcil bir hayvanındoğan yavruları da evcildir, oysa ehli olan yabani bir hayvanın yavrusuda yabani doğar ve bizimle anlaşabilmesi için ehlileştirilmesi gerekir.
Köpeklerde Saldırganlık
Liderlikmücadelesinde veya sokak karşılaşmalarında sosyal üstünlük taslamak,kolaylıkla saldırı tehditlerinin meydana gelmesini sağlar. Tehditdavranışı sadece saldırı için değil, ikaz ve savunma amacıyla dayapılmaktadır. Tabii ki bu davranışlar bakımından, köpekler arasında azyada çok farklılıklar olmaktadır.
Eğer bir köpek, yabancı birköpeği veya insanı düşman olarak algılıyorsa, tüm dikkatini bu canlıüzerinde toplar. Özellikle, ense ve boyun bölgesindeki kıllarındikleşmesi ve gerilmiş eklemler, vücudu büyük gösterip, köpeğinsaldırıya geçeceğini belirtir. Kuyruk, yukarıda belirtildiği gibi ırkagöre az veya çok şekilde sırta doğru kıvrılır ve kaldırılır veya yereparalel düz tutulur. Kafa ise az miktarda öne doğru eğilir, böyleceköpek tüm vücudunu sırtıyla düz bir hizada tutmuş olur. Bu arada,enerji harcamamak için kuyruk sallanmayabilir. Bazen de kökten çevrilipdaire çizilir. Bu hareket köpeğin hızını artırıp dengeyi sağlar, buarada kuyruk ucundaki duyarga görevi yapan kıllar, muhtemelen çevredekisinyalleri algılar.
Kendine güvenen bir kurt, tehditkar birbakışın yanına diğer yüz mimiklerini de katar. Çatılmış alın bölgesininaltından bakan gözler, böyle bir durumda daha da aşağı noktana bakar.Dudakların güçlü bir şekilde geri çekilmesiyle, tehditkar dişler ortayaçıkar, boyun derisi son derece gerilir. Kulaklar, hafif eğik olarakönde tutulur ve son olarak, gerçek bir tehdit etme unsuru olan ağız daaçılır. Bunlar, kurdun olduğu gibi, köpeğin de, ısırmaya başlayacağınıgösteren mimiklerdir. Prensipte tehdit,saldırı hareketinin şekillenmesiiçin oluşur, ancak bu sırada köpeğin gerçekten saldırıya geçmesigerekmez. Tam bir saldırı tehdidinde, bakışlar tam olarak rakibiningözlerinin içine yöneltilmiş vaziyette, dudaklar üste ve alta çekilereköndeki dişler ortaya çıkartılmış, ağız açısı kısaltılmış veyuvarlaklaştırılmıştır. Hayvan tetikte olup, en ufak bir tehlikeanında, dudak araları daha da büyümekte, ağız ve dişler iyice ortayaçıkmaktadır. Ancak, saldırganlık durumunda dudakların aldığı bupozisyon, çok az köpek ırkında dikkat çekici olmaktadır. Kurtta, ağızaçısının yuvarlak şekle sokulması belirgin biçimde gözlenir. Birçokevcil köpekte ise bu önemli sinyal, uzun tüyler nedeniyle fark edilmez.Köpeklerde düşman karşısında ortaya çıkan mimiklere, kulakların arkaya(kulak kökleri dahil) çekilmesini de ekleyebiliriz.
Kurtlarda,tüm tehditkar davranışlar kesinlikle kurallara uygundur. Tehdit yakavgayla ya da rakiplerden birinin teslimiyet göstermesi veya ortamdanuzaklaşmasıyla, yani uzlaşmayla sonuçlanır. Evcil köpeklerde, bukurallar zaman zaman ihlal edilmektedir. Bu durum ya kalıtsalfaktörlerden, ya köpeğin psikolojisindeki olumsuzluklardan ya dadeneyimsizlikten kaynaklanmaktadır.
Tehdit eden köpek kafasınıkaldırıp, bakışlarını karartır, kuyruk bayrak gibi havaya kalkar vebacak kasları gerilir. Kasılmış bacakları sayesinde, yerden mümkünolduğunca yukarıda durur ve bedenini adeta büyütür. Bunun yanında,boyun ve sırt tüylerini kabalaştırıp, kaldırır. Bu tür davranış birçokmemeli hayvanda görülebilir. Hepsinin ortak bir amacı vardır. Kendiniolduğundan iri göstermek.
Savunmada olan köpekler tehditdavranışları sergileyebildiği gibi, ısırma davranışında da bulunabilir,bu ısırıklar ya düşmana karşı olur ya da boşa gider. Çoğunlukla, tehditdavranışı gösteren iki köpekten, savunma anındaki ısırmanın çok dahatesirli olduğu bilinir. Korkmuş köpekler, üzerlerine gelecek objeleresaldırırlar, örneğin; tesadüfen oradan geçen bir insana saldırabilir.Savunma ifadesi gösterdikten sonra düşmanıyla kavgaya girebilir,kaçabilir veya alçak gönüllülük göstererek sinebilir.
Köpek Besleme ve beslemedeki hatalar.
1.Evyemekleri artıkları verilmesi: İnsan ve köpek sindirim sistemi,sindirim karakteri ,barsakların uzunluğu gibi bir çok açıdan farklılıkgösterir.Bu sebeplerden insan beslenmesinde kullanılan gıdalar köpek vekediler için uygun olmayıp,bazıları tehlikelidir.Örneğin patlıcannikotin içerir,çok kullanılan havuç ise ağır lifli yapısı ile emilimiolmayıp,sindirim sistemini aşırı yorar,ekmek ise mayalı yapısı ile midede gastrit ,bulantı,aşırı gaz ve sonunda kusmalara yol açabilir.
Kuşlarakuş yemi,balıklara balık yemi yediriyoruz.Köpeklere neden ev artıklarıveriyoruz?Neden onları tehlikeli sonuçlara (Mide-barsakhastalıkları,karaciğer ve böbrek dejenerasyonları,iskelet sistemindebozukluklara bağlı yürüme hataları,aşırı ve durdurulamayan tüydökülmeleri,huysuzluk,saldırganlık ve bir çok daha başka sağlıkproblemleri.)götürecek bu gıdaları kullanıyoruz?Bu soru ciddi biçimdesorulmalıdır
2.Her türlü kemik verilmesi!(Çoktehlikeli):Günümüzde kemiğin çok masum bir yiyecek olmadığıbilinmektedir.Yapılan araştırmalar kemiğin ani barsak yırtılmalarısonucu köpek ve kedileri ölüme götürebildiğini kanıtlamıştır.Zatenbesleyici özelliği olmayan kemik barsaklarda hiç bir şekildesindirilememekte ve tüm sindirim sisteminden olduğu gibi geçerkençeşitli sıyrık,yırtıklara yol açabilmektedir.Bunun sonucu iç kanama veölümdür.Meslek hayatım boyunca bu tarzda bir çok olaya şahit olduğumuda belirtmeliyim.
3.Sakatat (Akciğer,işkembe vs)verilmesi:İnsanlarda hasatalık oluşturan mikrop ve parazitlerin birkısmı hayvanlardan bulaşır.Bunlar büyükbaş hayvanların iç organlarındayaşar ve bunları yiyen köpekler aracılığı ile insanlara bulaşır.İşteakciğer ile verem başta olmak üzere Kist Hyadatit,parazit yumurtalarıköpek ve kedilere onlardan da insanlara bulaşır.Hiç bir besleyiciözelliği bulunmayan akciğerin(Beyaz ciğer)köpek ve kedilere verilmesitoplum sağlığı açısından son derece tehlikelidir.Dünyada hayvanartıklarının köpek ve kedilere yedirilmesi yasaklanmıştır.
4.Şekerli,baharatlı gıdalar,
5.Sucuk,sosis Vb.
Konu: Köpeklerin Evcilleşmesi 
Salı Şub. 10, 2009 12:27 am