Vücutta kuvvet ve gelişimi sağlayan, organizmadaki her hücrenin oluşumunda hayatî öneme sahip olan besin kaynaklarıdır. Bir anlamda hücrelerimizin yapı taşıdır.
Proteinler, önemli olan 22 çeşit amino asit molekülünün değişik oranlarda birleşmesinden meydana gelmiştir. Bunların farklı oranda birleşmesi sayılamıyacak kadar çok çeşitte protein türü oluştururlar. Bunlardan en önemli 9 tanesi TEMEL AMİNO ASİT’tir.
Besinlerde bu temel amino asitlerden ne kadar çok bulunursa, bu proteinlere yüksek değerli proteinler denir. Hayvansal proteinler bu açıdan yüksek değerli proteinler olup, daha çok temel amino asit içerirler.
Organizma beslenme yolu ile temin ettiği proteinleri, içindeki amino asitlere parçalayarak, kendi hücre yapımı için gerekli amino asitler haline getirir.
AMİNO ASİTLER
A. Hayatî önemi olan temel amino asitler
B. Hayatî önemi olmayan amino asitler
C. Organizma için %100 gerekli olmayan amino asitler olarak üç ayrı kısımda inceleyebiliriz.
İşte Amino Asit Rehberiniz : Organizma tarafından üretilemeyen ve besinlerle mutlaka alınması gereken 9 adet hayatî önemi olan temel amino asit ve fonksiyonları şunlardır:
B.Hayatî önemi olmayan amino asitler Fonksiyonları
Arginin İnsülin, glükagon ve büyüme hormonu (GH) salgılanmasını arttırır.(Ornitin’ie birlikte daha etkilidir.)
Yaraların iyileşmesi, kalojen oluşumu, bağışıklık sistemi uyarımları üzerinde etkilidir.
Kreatin, Gama (Beyin nörotransmit’i
Gaba'nın (amino bütrik asit)
öncüsüdür.
Sperm sayısını ve T-Limposit tepkisini arttırır.
Systein Zararlı kimyasalları L-aspartik ve L-sitrülin ile birlikte etkisizleştirir.
Alkol ve sigaranın neden olduğu zararları önlemeye yardım eder.
Beyaz kan hücrelerinin aktivitelerini uyarır.
Tyrosin Dopamin, norepinephrine ve epinephrine gibi
nörotransmitlerin,Tiroid ve büyüme hormonlarının, cilt ve saç dokularını renklendiren melanin’in öncüsüdür.
Ruh halini dengeler.
A.Hayatî önemi olan temel amino asitler Fonksiyonları
Valin Ağ zincir biçimindedir.
Sinir sistemi fonksiyonlarını düzenler.
Karaciğer yoluyla değil, aktif olarak kas tarafından alınır.
Leucin Enerji kaynağı olarak kullanılan ağ-zincir şeklinde bir amino asittir.
Kan ve hücre yapımını sağlar
Kas proteininin bitmesini engellemeye yardım eder
Beyin tarafından uyarılan sinir uyarılarının intikal dozunu ayarlar ve aynı zamanda sinir sisteminde acı sinyallerinin geçişini engrelleyen enkafalinin salgılanmasını sağlar
Deri ve kemiklerin iyileşmesine yardım eder.
Isoleucin Ağ-zincir şeklindeki bu amino asit hazır olarak alınarak;
Kas dokusu tarafından enerji olarak kullanılır.
Kas kaybını önler·
Hemoglobin oluşumunu sağlar.
Threonin Amino toksin temizleyecilerinin önde gelenlerindendir.
Karaciğerde yağ birikmesini engeller
Kalojenin önemli
yapıtaşlarındandır.
Methionin Karaciğerdeki toksik artıkların atılmasına yardımcı olarak, karaciğerin ve böbrek dokularının yenilenmesine yardımcı olur.
Antioksidan seviyesini arttırır ve kan kolestrol seviyesini düşürür·
Sistin ve kreatin oluşumunda rol oynar.
Phenylanalin Tirosin’in öncüsüdür.
Öğrenme, hafıza, ruh hali ve uyanıklılık düzeylerini arttırır· Bazı depresyonların tedavisinde kullanılır.
Kalojen üretiminde önemli rol oynar.
İştahı kontrol eder.
Vejeteryanlarda genellikle düşük seviyede bulunur.
Tryptophan Temel sinir uyarıcılarından serotonin öncüsüdür. Serotoninin sakinleştirirci etkisi vardır ve uyku verir.
Büyüme hormonunun salgılanmasını sağlar.
Sinir sistemini düzenler.
Histidin Derideki en önemli ultra-viole emicilerindendir.
Kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin (Al ve akyuvar) üretiminde rol oynar ve bu yönüyle Aneminin (Kansızlık) tedavisinde önemlidir.
Allerjik rahatsızlıkların, romotoid arthirit ve ülser tedavisinde kullanılır.
Lysin Vücutta lisin azaldığında protein sentezi zorlaşır. Bu da kas ve bağ dokularını olumsuz etkiler.
Virüsleri engeller, uçuk tedavisinde kullanılır.
C vitamini ile birlikte L-Karnitini oluşturur. L-Karnitin, kas dokusunun oksijeni daha iyi kullanmasını sağlayarak yorgunluğu engeller.
Kemik, kıkırdak ve diğer bağ dokuları oluşturan lifli bir protein olan Kalojen oluşumuna yardımcı olarak, kemik gelişimini sağlar.
Konu: Proteinler... 
Salı Şub. 10, 2009 3:21 pm