Mineraller, vücutta yapılamayan ve doğal olmayan maddeler olup, yiyeceklerle alınması gerekli maddelerdir.
Vücuttaki süreçleri ve olayları düzenlerler. İki guruptur:
Yoğun miktarda hayatî gereksinimi olan mineraller.
Bunlar : Yemek Tuzu (Sodyum), potasyum, kalsiyum. fosfor, demir, iyot,
Az yoğun miktarda gereksinimi olan mineraller.
Bunlar da : Bakır, çinko, magnezyum selenyum, kobalt. Şimdi önem sıralarına göre kısaca bilgi verelim:
A. YOĞUN OLANLAR
1. YEMEK TUZU ( SODYUM ) Organizmada elektroliz dengesini sağlar. Yani iç ortam sıvılarının geçirgenlik gücünü ayarlar. Günlük ihtiyaç normalde 5 gr.kadardır. Yoğun terlemelerde bu ihtiyaç 8 – 10 gr.arasında değişir.
Eksikliği halinde şu rahatsızlıklar hissedilir :
· Yorgunluk
· Kas titremesi
· Kas kasılması
· Kramp
· Sinirlilik
· Kusma
· Terleme
· Protein metabolizmasında bozukluklara ve aşırı eksikliği bayılma hatta ölüme bile neden olabilir.
Tuz fazlalığı da çok önemli fonksiyon bozukluklarına ve hastalıklara yol açar. Yüksek sodyum oranı kan basıncını yükseltir.
Ancak tuz eksikliği açısından konuyu daha ziyade ayrıntılı olarak ele almamız, özellikle vücut geliştirme sporcularının çok uzun süreli diyetlerde, çok ağır antrenman yapmalarına ve ter kaybetmelerine karşı, kasların daha ayrıntılı görünmesini sağlamak ve vücudun su toplamasını önlemek için, hiç tuz almamalarının çok tehlikeli olduğunu belirtmek içindir.
2. POTASYUM TUZLARI
Kas uyarımlarını temin ederek, organik elektriksel gerilim meydana getirir. Eksikliği, kramp ve felçlere bile yol açar, konsantrasyon gücünü zayıflatır.
3. KALSİYUM TUZLARI
Hücre fonksiyonlarının devamını sağlar, iskelet yapısını oluşturur. Böbrek üstü ve tiroid bezlerinin salgısı olan hormonlarla anabol etki sağlar.
Eksikliği:
· Büyüme hızını durdurur,
· Kas-sinir koordinasyonu bozulur, kramp ve titreşimler başlar,
· Kanama ve kemik kırılmalarına yol açar.
Günlük gereksinim normal hallerde 1000-1500 Mgr.civarındadır.
4. FOSFOR
Enerji oluşumu, metabolizma faaliyetleri, kalsiyumla birlikte kemik yapımı için gerekli bir mineraldir. Antrenmanlarda fosfor kaybı fazla olur. Et, yumurta ve peynirde bol miktarda bulunur.
5. DEMİR
Alyuvar ve kas yapımı faaliyetleri için gereklidir. Besinlerde bulunan demir, midedeki tuz asidi ve C vitamini etkisi ile emilir. Demir eksikliği nedeniyle, kandaki hemoglobin normal değerin altında olursa, kansızlık oluşur. Bu da vücutta enerji eksikliğine ve oksijen azlığına yol açarak, performansı düşürür. Ispanak, karaciğer ve mercimekte bulunur. Demirli yiyecekler, C vitaminli yiyeceklerle birlikte alınırsa emilimi daha kolay olur.
6. İYOT
Troid bezinin faaliyeti için gereklidir. Metabolizma faaliyetlerini ve karbonhidrat metabolizmasını etkileyen hormonları düzenler.
B. AZ YOĞUN OLANLAR
BAKIR :
Demirin emilmesi ve hemoglobin yapımına yarar
ÇİNKO :
Pankreas salgısı, C vitamini kullanımı, insülin ve sperma yapımı için gereklidir.
MAGNEZYUM :
Kemiklerin yapımı için gereklidir.